Πέμπτη 7 Ιουλίου 2011

Γιούχτας: Τα κελάκια των καλογράδω.

 Σε μια απόκρημνη πλαγιά του Γιούχτα, καλά 
κρυμμένο και ορατό μόνο από λίγα σημεία υπάρχει
αυτό το απομεινάρι ενός μεσαιωνικού κτιρίου.
 Λέγεται ότι χτίστηκε για γυναικείο καθολικό μοναστήρι στα
 χρόνια της βενετοκρατίας. Η παράδοση λέει ότι οι δομινικανές
 μοναχές έσκαβαν τα βράχια με τα νύχια τους και έχτισαν
 αυτό το κτίριο αλλά και το μοναστήρι  που υπήρχε στη θέση
 του σημερινού ναού του Αφέντη Χριστού.

Κατά την τουρκοκρατία λειτούργησε σαν ορθόδοξη μονή.

Μετά την επανάσταση του 1866 οι μουσουλμάνοι βασάνισαν και
σκότωσαν τον τελευταίο τυφλό καλόγερο που βρήκαν εδώ.
 Το κτίριο αρχικά ήταν τριώροφο αλλά από τα ξύλινα
μέρη του δεν έχουν μείνει παρά οι τρύπες που
στηρίζονταν οι σκάλες και τυχόν εξώστες. Στα κοντινά
βράχια υπάρχουν πελεκημένες εσοχές.
 Πυρήνας του κτιρίου είναι ένα δωμάτιο σκαλισμένο 
στο βράχο, (άγνωστο από ποιούς και πότε) που 
φαίνεται πως ήταν ο ναός.

 Παρά την απόκρημνη τοποθεσία και το δύσβατο 
της περιοχής, ούτε αυτό το κτίριο δε γλίτωσε τη 
λεηλασία, καθώς και εδώ οι πελεκόπετρες
και οι πέτρινες διακοσμήσεις έχουν κλαπεί.
 Κάτω από τις πέτρες και τα χώματα που έχουν πέσει
 από το βουνό τόσους αιώνες μπορεί να διακρίνει κανείς
τα ίχνη ενός μονοπατιού με σκαλοπάτια σκαλισμένα ...
 ...στο βράχο και ξύλινα κάγκελα που ακολουθώντας μια 
ελισσόμενη πορεία ανεβαίνει το γκρεμό.
 Υπάρχει επίσης ένα πολύ απότομο μονοπάτι που
φτάνει εδώ από την εκκλησία του Αφέντη Χριστού
που βρίσκεται στην κορυφή από πάνω.
 Το κτίριο διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση
αλλά αν δεν γίνει σύντομα κάποια συντήρηση μπορεί
σε κάποιο σεισμό να καταστραφεί.

Σάββατο 2 Ιουλίου 2011

Γιούχτας: Ανεμόσπηλια

Στη βόρεια πλαγιά του Γιούχτα στη θέση ανεμόσπηλια
ήρθαν στο φως το 1979 από τους Γ. και Ε. Σακελλαράκη
τα ερείπια ενός μοναδικού μινωικού ιερού που εξέπληξαν
την αρχαιολογική κοινότητα.



Ήταν πολύ σπάνιο το ότι βρέθηκαν ανθρώπινοι σκελετοί.
Όπως φαίνεται, κατά τη διάρκεια μιας θρησκευτικής τελετής, έγινε
σεισμός γκρεμίζοντας το κτίριο που καταπλάκωσε τους ανθρώπους. 

 Αυτή η ανακάλυψη φαίνεται να επιβεβαιώνει τις υποψίες που
είχαν οι αρχαιολόγοι όταν κατάλαβαν ότι τα ίχνη μέσα σε
λατρευτικά αγγεία που βρέθηκαν σε άλλα σημεία στο Γιούχτα
ήταν από ανθρώπινο αίμα.

 Αναπαράσταση του κτιρίου. Λειτούργησε για 50 χρόνια
πριν καταστραφεί από σεισμό και ταυτόχρονη πυρκαϊά
γύρω στα 1650 - 1700 π.Χ.

 Όπως είναι σήμερα.

Από τις ανασκαφές.

Το δυτικό δωμάτιο με το βωμό

Αφιερώματα

Αιματηρή θυσία ζώου. Το αίμα συλλέγεται σε δοχείο. Ο ιερέας
παίζει μουσική και η ιέρεια τραγουδάει τους ύμνους και τις
προσευχές.

Λεπτομέρεια από τη λάμα του όπλου που βρέθηκε
στο σώμα επάνω στο βωμό.
(Αρχαιολογικό μουσείο Αρχανών).

Μαύρα σύννεφα σκεπάζουν τον ουρανό. Ο ήλιος
 κατακόκκινος, σβήνει μέρα με τη μέρα.
Η γη τρέμει όλο και πιο βίαια.
Τα γερά κτίρια γκρεμίζονται και τα πλοία δεν γύρισαν
στα λιμάνια. Οι προφητείες επαληθεύονται.
Έρχεται το τέλος του κόσμου.

 Ο λαός τρομαγμένος έχει μαζευτεί με προσφορές και τάματα
 στα ιερά και ζητάει βοήθεια. Φαίνεται όμως πως οι θεές έχουν
 θυμώσει  και οι συνηθισμένες θυσίες δεν τις ικανοποιούν.

Ο αρχιερέας βγήκε στον εξώστη της Κνωσσού
φορώντας ακόμη στο κεφάλι του τη μάσκα του Ταύρου
και φώναξε το χρησμό: Η Θεά ζητάει για θυσία, αντί για
τους άγριους ταύρους από τα μαύρα δάση της μεσαράς,
 τους άνθρωπους με τους άσπρους χιτώνες που ήρθαν από 
τη βόρεια γη.

Ούτε οι ανθρωποθυσίες όμως γλίτωσαν τους μινωίτες
 από τον αφανισμό. Η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας
 θα αφήσει την Κρήτη ανοχύρωτη και μετά από λίγο (1450 π.Χ.)
 θα εισβάλουν από την Πελοπόννησο οι Μυκηναίοι, που ήταν
 μπολιασμένοι κι αυτοί με τον πολιτισμό της Κρήτης. 
Οι μινωίτες θα αντισταθούν, αλλά τελικά θα απογίνουν πρόσφυγες
στη γη τους, πολλοί θα καταφύγουν στα ορεινά και θα
μεταναστεύσουν στην Κύπρο, την Παλαιστίνη (Φιλισταίοι) και αλλού.

Οι παραπάνω εικόνες είναι του Σπύρου Ορνεράκη
και δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Ταχυδρόμος το 1980.

Από αναφορά του Γιάννη Σακελλαράκη, περιοδικό
«Αρχαιολογία» τεύχος 53, 1994.